Ciążą u kobiet chorych na cukrzycę
autor: lek. med. Witold Kłosiński , 2009-06-08
Rodzaje cukrzycy
Cukrzycą nazywamy zaburzenie przemiany węglowodanowej spowodowane nieprawidłowym wydzielaniem insuliny przez trzustkę. Wyróżniamy dwa typy cukrzycy:
- cukrzyca typu I – charakteryzuje się brakiem wydzielania insuliny przez trzustkę, w konsekwencji pacjent musi przyjmować regularnie insulinę;
- cukrzyca typu II – charakteryzuje się uszkodzeniem części trzustki ze zmniejszeniem wydzielania insuliny. Przy tym rodzaju cukrzycy chory nie musi przyjmować insuliny.
Jakie zmiany w przemianie materii zachodzą podczas ciąży?
Ciąży towarzyszy pogorszenie przemiany materii pod postacią:
- zmniejszona tolerancja węglowodanów, (co oznacza, że organizm kobiety wytwarza mniejszą ilość insuliny niż potrzebuje jej organizm);
- zwiększone zapotrzebowanie na insulinę;
- skłonność do kwasicy.
Jak kształtują się wahania przemiany materii w poszczególnych trymestrach?
Pierwszy trymestr
W pierwszym trymestrze u większości kobiet przemiana materii jest rozchwiana. Dochodzi do zwiększonej wrażliwości komórek na insulinę (tendencja do spadków poziomu cukru we krwi). Charakteryzuje się następującymi objawami:
- wilgotną skórą;
- prawidłowym oddechem;
- wzmożonym uczuciem głodu;
- oraz gwałtownym pogarszaniem stanu zdrowia (minuty);
- czasami występują drgawki.
Drugi trymestr
W drugim trymestrze, w wyniku leczenia lub adaptacji kobiecego organizmu do nowej sytuacji, przemiana materii się stabilizuje, a tolerancja węglowodanów znacznie poprawia. Sytuacja ta trwa około dwóch, trzech miesięcy.
Trzeci trymestr
W trzecim trymestrze dochodzi ponownie do obciążenia przemiany materii. Jest to związane z przyspieszeniem wzrostu płodu. W ciąży zaawansowanej zwiększa się oporność na insulinę. Organizm kobiety wykazuje skłonność do kwasicy. Jej objawami są:
- sucha skóra;
- głęboki i przyspieszony oddech;
- wzmożone uczucie pragnienia;
- stan zdrowia pogarszający się w ciągu kilku dni;
- nigdy drgawki;
- ból brzucha.
Cukrzyca w ciąży
Cukrzyca może być chorobą towarzysząca kobiecie od wielu lat lub pojawiającą się po raz pierwszy w okresie ciąży. Wtedy nazywamy ją cukrzycą ciężarnych.
Około dwóch procent ciężarnych choruje na cukrzycę. U blisko dziesięciu procent rozwija się w/w cukrzyca ciężarnych.
Diagnostyka w ciąży
Ze względu na stosunkowo duże ryzyko wystąpienia cukrzycy u ciężarnych, wykonywane jest rutynowe badanie u wszystkich kobiet między 20-24 tygodniem ciąży (test obciążenia glukozą), dzięki któremu nie sposób przeoczyć rozwijającej się choroby.
Dodatkowo na początku ciąży przeprowadza się badanie poziomu cukru na czczo. W przypadku stwierdzenia cukrzycy przed ciążą, chora przekazywana jest pod opiekę internisty lub diabetologa i nie ma w tym przypadku potrzeby wykonywania testu obciążenia glukozą.
Cukrzyca kiedyś i dziś
Włączenie insuliny do terapii cukrzycy w niesamowitym stopniu poprawiło zarówno wyniki leczenia, jak i rokowania. Wystarczy wspomnieć, że przed erą insuliny aż 95% kobiet chorujących na cukrzycę było bezpłodnych, teraz dotyczy to niecałego procenta. Również noworodki matek z cukrzycą były bardziej narażone na powikłania po narodzeniu. Ich umieralność sięgała niemal 20%, podczas gdy po rozpoczęciu terapii insuliną spadła do około 0,5%.
Powikłania cukrzycy
Powikłania cukrzycy w ciąży dotyczą kobiet nie korzystających z opieki internisty. Większość ciężarnych jest prawidłowo leczona i niżej wymienione objawy nie powinny ich dotyczyć:
- położniczym powikłaniem ciąży jest przede wszystkim wielowodzie i w jego efekcie:
- przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego;
- osłabienie czynności skurczowej macicy;
- nieprawidłowe położenia płodu;
- obrzęki (zwiększone zatrzymanie i gromadzenie wody w organizmie kobiety);
- zakażenia dróg moczowych.
Opieka przedporodowa
Opiekę u kobiet obciążonych cukrzycą powinno się rozpocząć jeszcze przed zapłodnieniem. Ma to na celu wyregulowanie gospodarki węglowodanowej. Jest to bardzo ważne, ponieważ zaniedbana cukrzyca w pierwszym trymestrze ciąży może doprowadzić do powstania wad wrodzonych, w tym między innymi do rozszczepu podniebienia, zarośnięcia przewodu pokarmowego czy wymagających korekcji chirurgicznej wad serca. W wykonywanych kontrolnych badaniach w trakcie ciąży ocenia się stężenie glukozy we krwi na czczo oraz glikolizowanej hemoglobiny (jest to parametr oceniający skuteczność leczenia cukrzycy).
Trzy główne zasady leczenia cukrzycy w ciąży!
Ponieważ w ciąży jedyną możliwością leczenia farmakologicznego cukrzycy jest insulina (doustne leki są przeciwwskazane), należy zwrócić uwagę na główne filary prowadzenia choroby w ciąży. Są to:
- ruch;
- podawanie insuliny.
Na co zwrócić szczególną uwagę?
Ciężarna powinna zwrócić szczególną uwagę na równomierne rozłożenie wysiłku fizycznego w czasie przyjmowania insuliny. Ponieważ wysiłek fizyczny zwiększa zużycie insuliny, należy dobrać dawki do aktywności kobiety i jej procesów metabolicznych. Należy jednak podkreślić, że codzienny, lekki wysiłek fizyczny jest jak najbardziej wskazany. Mile widziane są aktywne spacery i pływanie.
Dietę należy zaplanować w ten sposób, aby spożywać minimalnie 30 kcal/kg masy ciała. Z tego 15% powinny stanowić białka, 35% tłuszcze i około 50% węglowodany.
Kolejną ważna informacją jest fakt, że doustne leki przeciwcukrzycowe (wszystkie środki farmakologiczne wykorzystywane w leczeniu cukrzycy z wyjątkiem insuliny), są przeciwwskazane w okresie ciąży.
Podsumowanie
Nie należy lekceważyć tej choroby. Pamiętajmy, że dobrze kontrolowana cukrzyca nie jest przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę. Niestety, kobiety nie leczące się, z rozchwianą gospodarką węglowodanową, narażone są na liczne powikłania w okresie ciąży oraz wady wrodzone noworodka. Aktualna opieka przedporodowa jest obecnie utrzymana na bardzo wysokim poziomie. Dodatkowe włączenie insuliny do terapii spowodowało, że znacznie więcej kobiet z cukrzycą jest płodnych, bezpiecznie przechodzi okres dziewięciu miesięcy ciąży oraz rodzi zdrowe dzieci.
Cukrzyca ciężarnych (pojawiająca się po raz pierwszy w okresie ciąży) w większości przypadków ustępuje sama po porodzie, nie powodując żadnych powikłań. Ryzyko rozwoju cukrzycy u tych kobiet jest jednak większe niż u matek nigdy nie chorujących na cukrzycę. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety te regularnie poddawały się badaniom. Wykryta wcześnie cukrzyca daje się bowiem stosunkowo łatwo kontrolować.
Serwis Ciążowy.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Najpopularniejsze artykuły
-
Zakrzepica jako najpopularniejsze powikłanie ciąży oraz porodu
Zakrzepica nadal jest schorzeniem, o których tak...
-
Nadciśnienie a ciąża
Ciężarne, u których występuje nadciśnienie, można...
-
Ciąża a retinopatia cukrzycowa
Cukrzyca typu I jest przyczyną powikłań w mniej...
-
Niezbędna woda – szczególnie dla aktywnych ruchowo!
Właściwe nawodnienie organizmu pełni niezwykle...
-
Czy można opalać się w ciąży?
Okres ciąży jest pełen zakazów, nakazów i znaków...
-
Kwasy omega 3 – recepta na zdrowe i mądre dziecko?
75 procent komórek mózgowych dziecka tworzy się...

Forum
- +1 godz Własna firma - miałybyście odw...
- +3 godz Kasyna online
- +3 godz Motocykl - części
- +3 godz Samochód dla aktywnej kobiety ...
- +3 godz Zakolanówki