Nadżerka – co to jest?

Nadżerka – jedno z tych pojęć, których rzeczywistą definicję poznajemy przez przypadek. Czym właściwie jest?

uśmiechnięta kobieta z nadżerką


Podziel się na


Zamiast czekać, aż wiedza sama zacznie domagać się od nas ujawnienia, lepiej zgłębić jej tajniki zawczasu. Dzięki temu unikniemy niepotrzebnej paniki. Nadżerka, jak się bowiem okazuje, jest bardzo często mylnie interpretowane.

Nadżerka – co to takiego?

Nadżerka jest najczęściej pojawiającą się zmianą chorobową kobiecych narządów płciowych. Szacuje się, że występuje obecnie u co czwartej kobiety w wieku 25-35 lat. Schorzenie to polega najogólniej na ubytku tkanki nabłonka w pochwowej części szyjki macicy. Swoim wyglądem przypomina drobną, czerwonawą plamkę na błonie śluzowej narządu.

To jedna z bardziej „przemyślnych” chorób, ponieważ rzadko kiedy sama daje o sobie znać, a jej wykrycie zawdzięczamy zazwyczaj przypadkowi. Dzieje się tak dlatego, że choroba ta z reguły nie powoduje głębszych dolegliwości, a co istotniejsze – trudno wskazać typowe dla niej objawy. Można jednak określić, jakie symptomy towarzyszą jej wystąpieniu. Są to z reguły obfite upławy z pochwy (spowodowane tym, że nadżerka wydziela dużą ilość śluzu), które przybierają żółto-zieloną barwę oraz bóle brzucha i okolicy krzyżowej (co z kolei jest efektem wytworzenia się stanu zapalnego). Pojawić się mogą także krwawienia, obserwowane zarówno po przeprowadzeniu badania ginekologicznego, jak też po stosunku płciowym.

Skąd i dlaczego?

Nadżerka może być wynikiem zarówno infekcji wirusowych, bakteryjnych czy grzybiczych, jak również zaburzeń hormonalnych. Często dotyka również kobiety po urodzeniu dziecka. Błędem jest jednak określanie mianem nadżerki wszelkich zmian, charakteryzujących się zaczerwienieniem, jakie wykrywane są na szyjce macicy.

Ogólnie wyróżnia się trzy rodzaje schorzenia: nadżerkę prawdziwą, nadżerkę rzekomą (tzw. erytroplakię) oraz nadżerkę w stanach przednowotworowych (rak szyjki macicy). Pierwsza z wymienionych powstaje na skutek urazów mechanicznych, chemicznych, a także stanów zapalnych. Odznacza się ona ubytkami w nabłonku, a leczenie polega na uzupełnieniu powstałego ubytku, co nazywa się fachowo epitelizacją. Ten typ nadżerki nie jest groźny, ale może być on równocześnie zwiastunem nowotworu szyjki macicy. Z tego też powodu kobieta, u której wykryto tego rodzaju zmiany chorobowe musi poddać się badaniu cytologicznemu.

Nadżerka najczęściej jednak występuje pod postacią tzw. erytroplakii i jest utworzona przez nabłonek kanału szyjki macicy, a więc polega na zastąpieniu jednego rodzaju nabłonka przez inny. Powodem tego rodzaju nieprawidłowości i przesunięć nabłonka są wspomniane już zakażenia szyjki macicy i pochwy, zaburzenia hormonalne, liczne porody, ale także wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego oraz częste zmiany partnerów seksualnych. Wykazano także, że do jej powstania może przyczyniać się ciągłe używanie tamponów bądź stałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej.

uśmiechnięta kobieta z nadżerką

Nadżerka w ciąży

Istnieje jeszcze jedna odmiana nadżerki, znana w świecie medycznym pod nazwą ektopia doczesnowa i to właśnie ten rodzaj schorzenia wystąpić może u kobiet ciężarnych. Jednym z objawów jej pojawienia się jest krwawienie, które to często budzi obawy przyszłych matek o dalszy przebieg ciąży.

Aby stwierdzić, czy istnieje rzeczywiste zagrożenie czy też krwawienia te są niegroźnym skutkiem zmian hormonalnych, należy przeprowadzić badanie kolposkopowe. Badanie to polega na obserwacji szyjki macicy za pomocą tzw. kolposkopu, który umożliwia uzyskanie trójwymiarowego obrazu w powiększeniu 50-krotnym. Badanie to pozwoli wykluczyć zmiany nowotworowe, co powinno zupełnie uspokoić pacjentkę. Zwykła nadżerka bowiem w żaden sposób nie wpływa na ciążę ani nie zagraża dziecku.

Nadżerka niejedno ma imię

Ze względu na to, że pojawiające się schorzenie może przybierać różny wygląd, a proces gojenia się rany jest zaawansowany i niejednakowy, dokonano następującego podziału:

  • nadżerka prosta – przeważnie świeżo powstała zmiana o czerwonym zabarwieniu, charakteryzująca się gładką powierzchnią;
  • nadżerka brodawkowata – od nadżerki prostej odróżnia ją brodawkowata powierzchnia, a typowym objawem jest stan zapalny;
  • nadżerka krwawiąca – kiedy po współżyciu powierzchnia zmiany krwawi;
  • nadżerka gruczołowa – kiedy w okolicy zmiany utworzą się struktury gruczołowe, produkujące wydzielinę śluzową.

uśmiechnięta kobieta z nadżerką

Nadżerka – i co teraz?

Rozpoczęcie leczenia poprzedza oczywiście badanie ginekologiczne, diagnozujące przyczyny schorzenia. Towarzyszy temu pobranie wymazu cytologicznego, którego celem jest sprawdzenie stanu komórek nabłonka szyjki macicy. Dopiero te działania pozwalają ustalić odpowiedni rodzaj leczenia:

  • leczenie farmakologiczne – polega na aplikowaniu leków przeciwzapalnych oraz stymulujących nadżerkę do gojenia się. Jest to możliwe, o ile zmiany są niewielkie i nie występuje zagrożenie powikłań.
  • koagulacja chemiczna – polega na zastosowaniu specjalnych preparatów chemicznych, których przykładanie ma na celu zlikwidować chory nabłonek.

Obie metody leczenia zachowawczego nie znajdują zastosowania, jeżeli nadżerka posiada większe rozmiary. Wtedy konieczne jest podjęcie leczenia zabiegowego:

  • elektrokoagulacja (wypalanie) – usuwanie nadżerki za pomocą iskry elektrycznej. Zabieg jest bezbolesny, odznacza się dużą skutecznością, ale może pozostawiać trwałe blizny. Gojenie może potrwać około 3-5 tygodni.
  • kriokoagulacja (zamrażanie) – usuwanie nadżerki przez zamrożenie jej za pomocą ciekłego azotu. Zabieg jest bezbolesny, odznacza się dużą skutecznością, służy do leczenia dużych zmian. Gojenie może potrwać do 30-40 dni.
  • fotokoagulacja (laseroterapia) – usuwanie nadżerki za pomocą końcówki, emitującej fale świetlne. Zabieg jest bezbolesny, nie powoduje powstania blizny, służy do leczenia niewielkich zmian. Gojenie się rany trwa około 2 tygodnie.

Receptą na zdrowie – regularne badania

Systematyczne badania ginekologiczne dają kobiecie możliwość uniknięcia nie tylko nadżerki, ale także wielu innych chorób, z których istnienia zwykle nie zdaje sobie sprawy do czasu, kiedy sama musi podjąć ich leczenie. Należy pamiętać, że wcześnie wykryta nadżerka jest niegroźna.

W początkowym stadium nie wymaga ona leczenia. Ważne jednak, aby przeprowadzać regularne badania i prowadzić jej ciągłą obserwację. Pozwoli to lekarzowi na ewentualne zalecenie odpowiednich środków przeciwzapalnych oraz przeciwbakteryjnych. Zaniedbanie nadżerki oraz pozostawienie jej bez obserwacji może bowiem spowodować bardzo groźne dla zdrowia konsekwencje.