Metoda Montessori – co to takiego?

Skąd wzięła się ta metoda?

Nazwa metody pochodzi od nazwiska jej twórczyni - Marii Montessori. Była to włoska lekarka, która żyła w latach 1870-1952. Co ciekawe, po ukończeniu szkoły średniej zdecydowała się studiować medycynę i została jedną z pierwszych kobiet-lekarzy we Włoszech. Na ówczesne czasy była to śmiała i niecodzienna decyzja. Podwaliną pod jej własną metodę pedagogiczną były badania dzieci
z problemami psychicznymi, które później zostały rozszerzone na wszystkie dzieci.

Jej myśl pedagogiczna zmieniła wiele w ówczesnym postrzeganiu edukacji małych dzieci (a były to lata 20. XX wieku), była prekursorką nowoczesnego podejścia do tego tematu. To, jak wiele wniosła sprawiło, iż jej wizerunek pojawił się na niegdysiejszym włoskim banknocie o nominale 1000 lirów.

Główne założenia Metody Montessori

Tworząc swoją metodę, Montessori oparła ją na doświadczeniu oraz wiedzy - pracowała z dziećmi cały czas, była też przecież lekarzem. To połączenie pozwoliło jej stworzyć nowy system edukacyjny oparty o medycynę, psychologię, pedagogikę, filozofię. Jakie założenia stoją u podstaw Metody Montessori?

• Absolutną podstawą tej metody jest świadomość i uszanowanie indywidualności dzieci. Każde dziecko jest inne i należy mieć to na uwadze.
• Ponieważ dzieci różnią się od siebie, powinny mieć możliwość na rozwijanie się w swoim tempie, powinny mieć własny „plan rozwojowy" dostosowany indywidualnie do kompetencji, możliwości, umiejętności. To sprawi, że nauka będzie znacznie bardziej efektywna.
• Dziecko musi uczyć się samodzielności - należy je w tym wspierać, a nie wyręczać we wszystkim. Maluch ma prawo do wykonywania samodzielnych wyborów - dzięki temu kształtuje swoją indywidualność, swoje zdolności oraz uczy oceniać się swoich umiejętności.
• Dziecko jest najważniejsze, a w jego życiu kluczowym pedagogiem jest natomiast rodzic.
• Dziecko ma prawo do samodzielnego wyboru przedmiotu, obiektu jakim jest zainteresowane (np. w przedszkolu). Samo ustala też tempo, w jakim ma zamiar się uczyć. Pedagog współpracuje z dzieckiem, sam nie narzuca niczego, niczego nie nakazuje.
• W Metodzie Montessori dzieci uczą się koncentracji, systematyczności i dokładności podczas działania. Ważny jest też porządek i nauka dbania o niego. W przedszkolu montessoriańskim każdy przedmiot ma swoje własne, ustalone miejsce. Dzięki temu maluchy uczą się utrzymywania porządku w swoim otoczeniu.
• Jednym z ważniejszych pojęć jest cisza - maluchy uczą się spokojnej pracy w ciszy.
• Obserwacja dziecka jest kluczowa aby zauważać ewentualne przeszkody w jego rozwoju. Dzięki temu dorośli mogą być skutecznymi przewodnikami dla malucha.
• Aby maluchy nabywały świadomości reguł społecznych oraz uczyły wzajemnie od siebie, w grupach łączy się dzieci w różnym wieku (zwykle z trzech roczników). Dzięki temu skutecznie stymulują swój rozwój.
• Nie ma nagród ani kar.
• Celem Metody Montessori jest rozwijanie autentycznej miłości do nauki, samodyscypliny i motywacji.

Materiały Montessori

Tak zwane Materiały Montessori to materiały dydaktyczne, czyli to, co pomaga dziecku uczyć się, co ma je zaciekawić i przykuć uwagę. Są proste, ale bardzo estetyczne. Co ważne, każdy egzemplarz występuje w placówce tylko jeden raz. Ich konstrukcja umożliwia samodzielne korygowanie błędów, są też stworzone w taki sposób, aby stopniować trudność oraz pobudzać różne zmysły.

Różnica – Montessori a tradycyjna edukacja przedszkolna

W Pedagogice wg Montessori dzieci uczą się tego, na co w danym momencie mają ochotę. W przedszkolu montessoriańskim nie zmusza się ich np. do nadganiania liczenia jeśli są zdecydowanie bardziej zainteresowane i uzdolnione w kierunku liter, czytania, pisania. Wynika to z założenia, że w pierwszych latach życia maluchy najlepiej uczą się przez zabawę, a dziecko powinno przede wszystkim rozwijać wtedy swoje zainteresowania i umiejętności. Ma to być jednak rozwój indywidualny i swobodny, a nie narzucony. Dziecko nie może być do niczego zmuszane. Właśnie dlatego w przedszkolu montessoriańskim w grupie, w której znajduje się trzydzieścioro dzieci, każde może zajmować się czymś zupełnie innym w danym czasie. Nauczyciel wszystko monitoruje i wspiera maluchy.